Gjurmë të gjuhës Pellazgo-Venete

Duhet përmendur një mbishkrim i gjetur në Colli Euganei, ku lexojmë për një dënim të pamëshirshëm me prerje koke për tradhëti.

Bëhet fjalë për një pllakë guri katrore me një bazoreliev që rafiguron një karrocë me kuaj të harbuar, që inkurajohen për të vrapuar nga dy personazhe, njëri ka mundësi që të jetë egzekutuesi i ekspeditës ndëshkimore kundër tradhëtarit, kjo theksohet nga gjykimi i rëndë që rrethon nga të tre anët bazorelievin:

Pellazgo-Venete	Shqip
ATE	Ate
XE	qe
I FE	i fe
IKHNOI	idhnoi
KROAN	Kryen:
MNIIOIE	mënjanoie,
KAPE	kape,
THERI	there,
SE	se
KHO	e do.

[…] Tani le të përqëndrohemi tek dy anfora që, me koncepte të ngjashëme ndërmjet tyre, ofronin gëzim dhe kënaqësi njerëzve me anën e përmbajtjes së tyre që përbëhej prej verës.

Marrim në shqyrtim si fillim një anforë që përmbante verë të shekullit të IV para Krishtit që ruhet në Muzeun e Vatikanit dhe ne arrijmë që të ndjejmë euforinë e përcjellë nëpërmjet “shpirtit” të asaj pije që, si edhe në ditët e sotme, edhe në atë kohë krijonte një lidhje çlodhëse dhe miqësie ndërmjet të ftuarve:

Pellazgo-Etruske	Shqip
MIIA	Mija (Timen)
RISA	risìa (rini)
A KHS	ta kesh

Kjo frazë mund ta përkufizojmë si një dolli të paraardhësve tanë, të cilëve vera e anforës i jepte gjallëri dhe i bënte që të ndjesheshin të rinj.

Tani le të shqyrtojmë një tjetër anforë që përdorej për mbajtjen e verës, të ekspozuar në Muzeun e Kiusit:

Pellazgo-Etruske	Shqip
ARNO	Arno (Krijuesi)
SE	së
ORE	ore (kohës)

“Ti verë je një krijuese e kohës, sepse na bën të jetojmë kohën dhe e rinovon, ti meriton këtë emër” ky mund të jetë kuptimi i këtyre fjalëve.

Por mund që të përfaqësoj edhe një dedikim ARNO-S, që me përmbajtjen e anforës bën të lumtur njerëzit.

Sido që të jetë, anforat janë të bukura dhe konceptet janë humane, koncepte që atëherë si edhe sot dhe përgjithonë, përsëriten në përjetësi.

Përktheu nga italishtja Elton Varfi

Marrë lirisht nga libri L’etrusco lingua viva i autores Nermin Vlora Falaschi

Link versioni italisht: Tracce di lingua Pelasgo - Veneta